تحلیل محتوای مولفه های هویت ملی در آثار دو تن از روشنفکران (جلال آل احمد و داریوش شایگان)

از ابتدای زندگی انسان بر روی کره خاکی، بحث کیستی و چیستی بشر و مباحث مربوط به هدف زندگی، چگونه زندگی کردن، چه چیز درست بودن و چه چیز نادرست بودن مطرح بوده و یکی از دغدغه-های ذهنی بشر بوده است. لذا بحث هویا در هر جامعه ای و در هر عصری مطرح است. هویت را به دو دسته فردی و جمعی می توان تقسیم کرد و هویت جمعی سطوحی دارد که بالاترین سطح آن هویت ملی است. هویت ملی فرایند پاسخگویی آگاهانه یک ملت به پرسش هایی پیرامون خود، گذشته، حال، کیفیت، زمان، تعلق، خواستگاه اصلی، حوزه تمدنی، جایگاه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، گرایش ها و نگرش ملی مثبت با عوامل، عناصر و الگوهای هویت بخش و یکپارچه در سطح هر کشور به عنوان یک واحد سیاسی است. برای پی بردن به اینکه یک ملت هویت ملی خود را متشکل از چه عناصری می داند، می توان به آرا اندیشمندان و روشنفکران آن جامعه مراجعه کرد. در این پژوهش به مقایسه آرا دو تن از روشنفکران می پردازیم. جلال آل احمد به عنوان یکی از روشنفکران قبل از انقلاب 1357 و داریوش شایگان به عنوان یکی از روشنفکران پس از انقلاب 1357.برای مقایسه آرا دو روشنفکر با تحلیل محتوای غربزدگی آل احمد و افسون زدگی جدید، هویت چهل-تکه و تفکر سیار شایگان پرداخته شد. هویت ملی به سه بعد باستانی، دینی و غربی تقسیم شد و برای هر بعد مولفه هایی طراحی گردید. نتیجه اینکه آل احمد پر بعد دینی و شایگان بر بعد غربی هویت ملی تاکید کرده اند.